Nga Zenel Çeliku
Albin Kurti, Kryeministër i Republikës së Kosovës dhe lider i Lëvizjes Vetëvendosje (LVV), është një figurë qendrore dhe shpesh kontroverse në politikën kosovare. Ai njihet për qëndrimin kritik ndaj ndërhyrjeve të jashtme në çështjet e brendshme të Kosovës, përfshirë edhe ndaj politikave amerikane në rajon. Megjithatë, gjatë kohës në pushtet, Kurti ka kuptuar rëndësinë jetike të marrëdhënieve me Shtetet e Bashkuara dhe ka bërë përpjekje për të forcuar këtë partneritet strategjik.
Në vitet e para të qeverisjes, raportet me SHBA-të ishin të tensionuara. Kurti dhe LVV kishin një histori kundërshtimesh ndaj presioneve ndërkombëtare, veçanërisht për çështjen e dialogut me Serbinë. Ai ka refuzuar disa marrëveshje të propozuara nga ndërmjetësit perëndimorë, si formimi i Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe, dhe qëndrimi ndaj përdorimit të dinarit serb në Kosovë – që janë parë si shenja kokëfortësie dhe mungesë bashkëpunimi nga SHBA.
Këto përplasje shkaktuan një ftohje serioze në marrëdhënie, me diplomatë amerikanë që kritikuan publikisht Kurtin për mungesë koordinimi dhe pragmatizmi. Skepticizmi i tij ndaj ndikimit amerikan, i shprehur përmes thirrjes për “vetëvendosje të plotë të shtetit të Kosovës”, shpesh është interpretuar si mosmirënjohje për rolin vendimtar të SHBA në çlirimin dhe ndërtimin e shtetit kosovar.
Megjithatë, realiteti ndërkombëtar dhe presioni i brendshëm e kanë detyruar Kurtin të zbusë qasjen e tij. Marrëveshja e Ohrit e vitit 2023, e nënshkruar me ndërmjetësimin e BE-së dhe SHBA-ve, është një hap në këtë drejtim – megjithëse zbatimi i saj ka qenë i pjesshëm dhe ka prodhuar polemika. Përpjekjet për të rregulluar raportet me SHBA-të janë intensifikuar kohët e fundit, përmes takimeve me përfaqësues të Departamentit të Shtetit dhe Kongresit Amerikan.
Një shenjë konkrete e kësaj përpjekjeje është marrëveshja e fundit për strehimin e përkohshëm në Kosovë të 50 emigrantëve të paligjshëm që ndodhen në SHBA – një gjest që synon të forcojë bashkëpunimin praktik dhe të tregojë vullnet të mirë.
Megjithatë, SHBA-të nuk kanë vënë në dyshim legjitimitetin demokratik të Albin Kurtit, por kanë treguar se e shohin Kosovën si një partner strategjik dhe të rëndësishëm në rajon. Marrëdhëniet nuk kanë arritur në një pikë pa kthim; përkundrazi, janë menaxhuar me kujdes diplomatik, pavarësisht tensioneve.
Në këtë kontekst, Qeveria e re e Kosovës duhet të hyjë në një fazë bashkëpunimi të thelluar me SHBA dhe Bashkimin Evropian. Vetëm përmes një koordinimi të ngushtë me partnerët ndërkombëtarë, Kosova mund të sigurojë stabilitetin e brendshëm, të ecë drejt integrimit euroatlantik dhe të forcojë pozicionin e saj në arenën ndërkombëtare.
