Nga Zenel Çeliku
Qeveria në detyrë e Kosovës, e udhëhequr nga Lëvizja Vetëvendosje (LVV) dhe me protagonist Kryeministrin Albin Kurti, e ka konsumuar tashmë mandatin e saj. Gjatë këtij mandati, Qeveria ka mbajtur një qëndrim të ashpër ndaj Serbisë, duke u përqendruar në konsolidimin e shtetësisë së Kosovës në arenën ndërkombëtare. Megjithatë, kritikat për centralizimin e pushtetit, tensionet me opozitën dhe ngadalësimi i reformave ekonomike e juridike kanë sjellë një polarizim të theksuar politik.
Çështja kyçe ka qenë dialogu me Serbinë, i cili ka hyrë në një fazë delikate. Marrëveshja e Ohrit e vitit 2023 nuk është zbatuar plotësisht nga asnjëra palë. Kosova ka refuzuar formimin e Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe në formatin që Serbia dhe ndërmjetësit evropianë kërkojnë, duke argumentuar se kjo cenon funksionalitetin e shtetit të Kosovës. Ndërkohë, Serbia vazhdon të refuzojë çdo hap drejt njohjes de-facto apo normalizimit real të marrëdhënieve.
Si rezultat, Bashkimi Evropian ka vendosur masa ndëshkuese për të dyja palët, me një qëndrim më të ashpër ndaj Serbisë, por pa lënë pa sanksione edhe qeverinë në Prishtinë. Edhe SHBA, partneri kryesor i shqiptarëve, ka shprehur kritika të ashpra ndaj qeverisë Kurti për mospërfilljen e sugjerimeve të saj.
Situata në veri të Kosovës mbetet e tensionuar. Prania e strukturave paralele serbe dhe incidentet e shpeshta në Mitrovicën e Veriut e kanë kthyer këtë rajon në një vatër të nxehtë për stabilitetin e Kosovës. Veprimet e qeverisë për të vendosur rend dhe ligj shpesh kanë sjellë përplasje me KFOR-in dhe reagime të forta nga faktori ndërkombëtar.
Në planin diplomatik, Kosova ka arritur disa njohje të reja, por procesi i anëtarësimit në organizata ndërkombëtare si Këshilli i Europës dhe OKB-ja mbetet i bllokuar – kryesisht për shkak të lobimit agresiv të Serbisë dhe hezitimit të disa vendeve anëtare të BE-së dhe Këshillit të Sigurimit.
Megjithatë, marrëdhëniet me SHBA mbeten relativisht të qëndrueshme, pavarësisht mospërputhjeve të herëpashershme në qëndrime për çështje si dialogu me Serbinë dhe sundimi i ligjit.
Zhvillimet pas zgjedhjeve të 9 shkurtit 2025 janë të paqarta. LVV, edhe pse doli forca e parë, nuk arriti të sigurojë 61 mandate për të formuar qeverinë apo për të zgjedhur Kryetarin e Kuvendit. Opozita – e përbërë nga PDK, LDK dhe AAK – ende nuk ka arritur të formulojë një alternativë të besueshme. Deri tani janë zhvilluar 24 seanca për zgjedhjen e Kryetarit të Parlamentit, pa asnjë progres – një shenjë se politika kosovare është futur në ngërç.
Në këto kushte, zërat për zgjedhje të parakohshme janë shtuar ndjeshëm. Nëse tensionet me ndërkombëtarët thellohen dhe Parlamenti nuk arrin të krijojë institucionet kushtetuese të reja, zgjedhjet e reja do të jenë të pashmangshme.
Në analizën time, situata politike në Kosovë karakterizohet nga një dinamikë e ndërlikuar mes sfidave të brendshme politike, tensioneve ndërkombëtare dhe problemeve të sigurisë. Nëse institucionet arrijnë të ruajnë unitetin dhe të forcojnë themelet demokratike, ekziston potencial për progres real. Në të kundërt, rreziku për polarizim të mëtejshëm dhe stagnim të proceseve integruese është i madh.
Me dëshirën që Kosova të dalë nga ky ngërç politik, le të shpresojmë se klasa politike do të reflektojë dhe do të mendojë më shumë për interesin kombëtar sesa për interesat partiake.
