Pikat kryesore:
- Dronët e armatosur nuk përfshihen në marrëveshjen e vitit 1996 për kontrollin e armatimit
- Serbia, Kroacia dhe Kosova kanë rritur ndjeshëm kapacitetet me dronë ushtarakë
- Ekspertët kërkojnë përditësim të marrëveshjes, por mungon vullneti politik
- Vendet po investojnë edhe në sisteme anti-dron
Dronët e armatosur po patrullojnë gjithnjë e më shumë mbi Ballkanin Perëndimor, duke mbetur jashtë çdo forme kontrolli ndërkombëtar të armatimit. Marrëveshja e vitit 1996, e nënshkruar pas luftës në Bosnje, nuk i përfshin këto pajisje.
Serbia ka importuar dronë nga Kina, Emiratet dhe Izraeli dhe ka zhvilluar disa modele vendase. Kroacia ka blerë dronë turq dhe prodhon mini-dronë që eksportohen në Ukrainë. Kosova ka nisur pajisjen me Bayraktarë nga Turqia. Mali i Zi ka blerë dronë zbulues dhe planifikon prodhim në bashkëpunim me SHBA.
Analistët paralajmërojnë se marrëveshja ekzistuese nuk është më e përshtatshme. “Nevojitet një kategori e re për dronët ose përfshirja e tyre në klasifikimin e avionëve luftarakë,” thotë Antonio Prlenda nga Sarajeva. Sipas tij, mungesa e vullnetit politik e bllokon këtë ndryshim.
Vendet po investojnë paralelisht në sisteme për zbulimin dhe neutralizimin e dronëve. Bosnje e Hercegovina ka marrë një sistem anti-dron nga Turqia, ndërsa Kroacia dhe Serbia kanë ngritur kapacitete të kufizuara.
Ekspertët kërkojnë një dokument të ri, që të reflektojë zhvillimet teknologjike dhe të ruajë balancën ushtarake në rajon.
